Is er nog hoop?
Geschreven door Japke van Malde
De profeet Amos voorspelde de ondergang van de wereld, maar eindigt met een toekomstvisioen vol hoop. Hij ging tekeer tegen de rijke welvarende burgers in Israël, voor wie er in zijn tijd vlees, wijn en olijfolie in overvloed was, en ze woonden in woningen met ivoren zuilen en aparte zomerverblijven. Maar de armen betaalden de prijs voor die rijkdom, zij werden uitgebuit en hadden aan alles gebrek. Als Amos hoort dat sommigen hun kinderen als slaaf verkopen, besluit hij niet langer te zwijgen over al dat onrecht. Hij vraagt: waar is jullie solidariteit gebleven, waar is de menselijkheid die God van ons vraagt? Door jullie wandaden kraakt de grond onder jullie voeten, dat wordt jullie ondergang.
Maar de Israëlieten halen hun schouders op en geven anderen de schuld van de crisis.
Ook in onze tijd wankelt de aarde: een klimaatcrisis, pandemie, veel geweld en talloze oorlogen. Maar ook nu betalen de armen de rekening. Rijke landen profiteren als eersten van mogelijke oplossingen of beschikbare medicatie, want ze hebben geld en weten de weg.
Ook in ons welvarende land leven er mensen in armoede, wonen in slecht geïsoleerde huizen of zijn de dupe van ingewikkelde overheidsregels. Hebben we daar wel oog voor? Of wijzen wij ook liever anderen, de regering, banken, multinationals, aan als schuldigen van de crisissen?
Amos is woedend, maar die woede van onheilsprofeten komt niet altijd aan, hun boosheid is zo groot dat het weerstand oproept, zoals bij Greta Thunberg gebeurt. Anderen relativeren of bagatelliseren het probleem, zoals klimaatontkenners of aanhangers van viruswaarheid. Ook Amos heeft tegenstand ervaren: hij mocht uitrazen, maar geluisterd hebben ze niet. Toen hij uitgesproken was, zei de koning van Israël: Ziener, verdwijn! Ga naar Juda, (waar je vandaan komt), ga daar profeteren
En wij? Hoe kunnen we weer samen op dezelfde weg terecht komen, elkaar gaan verstaan en verhoudingen herstellen. Amos geeft advies: “Haat het kwade, heb het goede lief en zorg dat er recht gedaan wordt in de poort.” Hij besluit met een hoopvol toekomstvisioen: verwoeste huizen zullen herbouwd worden, er zal volop geoogst worden en vluchtelingen zullen terug kunnen naar huis. Dan zal er recht worden gedaan aan de arme, de vreemde, en komt er een einde aan sociaal onrecht.
Wat zou dat mooi zijn, Oekraïners die naar huis kunnen om een nieuw leven op te bouwen.
Afrikanen die water genoeg hebben voor zichzelf, de oogst en het vee.
Laten we, met het visioen van Amos in gedachten, de hoop levend houden dat het goede uiteindelijk het kwade zal overwinnen.
