Feministische theologie

Feministische theologie gaat een stapje verder dan het streven naar gelijkwaardige bejegening van vrouwen binnen kerkelijke gelederen. De strijd voor de vertegenwoordiging van vrouwen in kerkelijke ambten is natuurlijk een belangrijk thema voor feministische theologen, maar de Bijbel zelf blijft een patriarchaal boek. Althans in de gangbare – door mannen eeuwenlang bepaalde – interpretatie van de Bijbel. Wat gebeurt er als je dat mannelijke perspectief loslaat? Welke inzichten levert het op wanneer je de Bijbel vanuit vrouwelijk perspectief leest en interpreteert?

Feministische theologie komt voort uit bevrijdingstheologie

Het idee dat God (ook) een vrouw kan zijn komt uit de feministische theologie. Deze theologische richting is min of meer ontstaan uit de bevrijdingstheologie. Latijns-Amerikaanse theologen ontwikkelden de bevrijdingstheologie in de jaren zeventig met het doel de grote groep onderdrukten te bevrijden van armoede, uitbuiting en ongelijkheid.

De bijbel wordt gelezen en geïnterpreteerd vanuit het perspectief van de armen met het doel zich via theologische weg te bevrijden van onderdrukking en achterstelling. Die invalshoek opende wereldwijd de ogen voor ongelijkheid in sociale posities.

Tweede feministische golf

Binnen de bevrijdingstheologie was er echter niet veel aandacht voor andere redenen voor uitsluiting – dan armoede – zoals geslacht, huidskleur, etniciteit, seksuele geaardheid of leeftijd. Tijdens de tweede feministische golf kwam er daarom een feministische theologie op. Deze vorm van godgeleerdheid gaat ervan uit dat God geen onderscheid maakt op basis van geslacht. Ze richt zich op de bevrijding van vrouwen in onderdrukte posities.

Verder is de feministische theologie zeer kritisch op de gangbare – want mannelijke – theologie. Ze probeert binnen de kerk de traditionele patriarchale rolpatronen te doorbreken en de onderdrukking en ongelijke positie van vrouwen in de kerk op te heffen. Belangrijke strijddoelen zijn dan ook de toelating van meer vrouwen in kerkelijke ambten en het algemener toepassen van zogeheten ‘inclusief’ taalgebruik. Dat houdt in dat er (geslachts-)neutrale termen worden gebruikt als God of men in plaats van mannelijke termen als Hij/ Vader/ Heer/Zijn, en bijvoorbeeld het duiden van de Heilige Geest als vrouwelijke entiteit. In wetenschappelijk opzicht houdt de feministische theologie zich vooral bezig met kritisch onderzoek naar manieren waarop vrouwelijkheid en mannelijkheid worden geconstrueerd.

Is God een man of een vrouw?

De Remonstranten zijn uiteraard bekend met de ideeën van de feministische theologen. Ze zijn zich zeer bewust van de rol die mannelijke interpretatie van de Bijbel heeft gehad op de ongelijkwaardige behandeling van vrouwen in de kerk. Die tijd is wat de Remonstranten betreft voorbij. Daarom kan God bij de Remonstranten ook een vrouwelijke God zijn en ook als zodanig worden aangesproken.